Homosistein

Homosistein bedeninizde methiyonin aminoasidinden sentezlenen bir madde. Genelde et ürünleri, süt ürünleri ve yumurtada oldukça fazla bulunan metiyonin aminoasidini bitkisel kaynaklar da az miktarda içerebilir. Normalde bedeninizde olması gereken homosistein kanda aşırı miktarda biriktiğinde sorunlar başlar.

Homosistein zararlı mı?

Homosistein her insanın kanında belli miktarda bulunur. Normal homosistein düzeylerinin hiçbir zararı olmamasına rağmen, homosisteini etkisizleştiren enzimlerin doğru çalışmaması ve aşırı homosistein üretimi normalden fazla birikime neden olur.
Bu şekilde bir birikim yaşandığında homosistein damar duvarınızda hasara sebep olur.

Damar duvarı hasarı sonucunda bedeniniz yaralanmayı gidermek için damarınıza küçük bir tamirci ordusu gönderir. Bu tamir hücreleri damar duvarının kalınlaşmasına ve yapısının bozulmasına neden olur.

Bozulan yapı ise daha fazla tıkanıklığa yol açar.

Dolayısıyla damar hasarlanması, kalp krizi ve birçok probleme sebep olan damar tıkanıklığı demek.

Ayrıca yapılan araştırmalar homosistein molekülünün damar duvarınızda hasara yani damar sertleşmesine neden olmasının yanında, var olan hasarın (damar sertleşmesi) kötüleşmesine de sebep olabileceğini gösteriyor.

Dolayısıyla homosistein hem genç, hem de yaşlı bireylerde doğru düzeyde olmalı. Eğer,

Homosistein düzeyi gençlerde yükselirse, damarlara zarar verir ve erken yaşta kalp damar problemlerine neden olur.
Homosistein düzeyi yaşlılarda yükselirse, var olan damar hasarını çok daha hızlı kötüleştirebilir ve normalde belki de hiç yaşanmayacak bir kalp krizi veya inmeye neden olabilir.

Ne yazık ki homosistein düzeylerinin artışı sadece kalp damar hastalıklarına sebep olmuyor. Dahası var, açıklamama izin verin.

Homosistein yüksekliği belirtileri ve sonuçları

Ne yazık ki homosistein düzeylerinin yükselmesi çoğu zaman belirti vermez. Bu sebeple homosistein yüksekliği oldukça sinsi ilerleyen bir durumdur.

Çoğu zaman yüksek homosistein düzeylerini hali hazırda hastalanmış kişilerde tesadüfen buluyoruz. Bu sebeple dikkatli olmalıyız.
Yüksek homosistein düzeyleri kalp-damar hastalıkları dışında ;

Alzheimer, Parkinson ve erken bunama gibi nörolojik problemlere neden olur.
Yüksek tansiyon problemine neden olur. Erken yaşta yüksek tansiyon hastası olmak demek organ kaybından, inmeye kadar birçok sorun ile karşı karşıya olmanız demek.
Gebelerde erken doğum ve tekrarlayan düşüklere neden olur. Eğer doğum gerçekleşirse bebeklerde mental ve fiziksel bozukluk riski artar.
Emboli ve DVT (damar içinde pıhtı oluşup tıkanıklık yaratması) oluşum riskini arttırır.
Kemik yapısını zayıflatır. Özellikle yaşlılarda kemik kırıklarına sebep olabilir .
Duyma kaybı yapar. Yaşlılarda görülen duyma bozuklukları kesinlikle tetkik edilmelidir.
Görme kaybına sebep olur. Bu durum özellikle yaşa bağlı makular dejenerasyon ile beraber görülür.
Migren ataklarına sebep olur.
Dopamin,serotonin,melatonin ve SAMe üretimi azalır,dolayısıyla stressli,mutsuz,uykusuz bir yaşam bizi bekliyor olabiliir.
ATP üretimi (vücudumuzun enerji molekülü) az olacağından ,kendimizi yorgun ve düşük enerjili hissederiz
DNA yapısını etkileyen METİLASYON döngüsü iyi çalışmayacağından KANSER RİSKİ artabilir.

Homosistein neden yükselir?

Homosistein yüksekliğinin ne kadar zararlı olduğunu konuştuk ama neden? Bu zararlı molekülün kandaki yoğunluğunun artışına sebep olan birkaç neden var.

Genetik. Bazı bireyler homosistein molekülünü etkisiz hale getiren enzimleri kodlayan genlerden mahrum doğarlar. Bu durum doğuştan homosistein yüksekliğine neden olur.
Sigara. Özellikle günde bir paketten fazla.
Kahve. Özellikle günde 2 bardaktan fazla kahve
İlerlemiş yaş.
Aşırı kilolu olmak (Vücut kitle indeksi 25 ve üstündeyse).
Vitamin B6, B12, magnezyum ve folat açısından eksik beslenme.
Sürekli kullanılan ilaçlar (metotreksat, metformin, levodopa, fenofibrat gibi) homosistein yüksekliği yapabilir.

Homosistein kaç olmalı?

*tam anlamıyla bir sağlık hsli için homosistein düzeyi 6-8 μmol/L arası olacaktır.

Homosistein nasıl düşürülür?

Homosistein değerlerinin yüksekliği eğer genetik kaynaklı değil ise kolaylıkla düşürülebilir. Çünkü genetik harici yüksekliklerin neredeyse tamamı yaşam tarzı ve beslenme ile alakalı.

1- Beslenme: Homosistein düzeylerini düşürmek için yapılacak ilk şey beslenmeyi düzenlemek. Çünkü önce homosistein yapım kaynağını kısıtlarsak ardından yaptığımız değişiklikler daha etkili olacak.

Öncelikle aşırı kiloluysanız mutlaka kilo verin.
Metiyonin aminoasitinden zengin et (özellikle işlenmiş et; yani salam, sucuk, sosis gibi), süt ve yumurta gibi ürünleri bir süre kısıtlayın. Bu kısıtlama uzun sürmemeli. Çünkü uzun vadede kaliteli protein kaynaklarına ihtiyacınız var. Homosistein düzeyiniz normale döndükten sonra protein alımını kademeli olarak arttırabilirsiniz.
Kahveyi azaltın. Bu homosistein düzeylerini düşürmek için oldukça önemli bir adımdır.
Alkol almayın. En azından bir süre alkol alımını tamamen kesin.
İşlenmiş besinleri, özellikle karbonhidratları azaltın. Düşük karbonhidrat diyeti bu konuda size yardımcı olacaktır.

2- Yaşam tarzı: İkinci adımımız nasıl yaşadığınız ile ilgili. Çünkü yaşam tarzı da doğrudan homosistein düzeyine etki eder.

Egzersiz yapın. Yapılan araştırmalar kişiler doğru beslenmese bile yapılan egzersiz ile homosistein düzeylerinin bir miktar azaltılabileceğini gösteriyor. En azından haftada üç kere, günde otuz dakika yürüyün.
Sigarayı azaltın ve bırakın. Sigara hakkında ayrıca bir şey söylememe gerek yok sanırım. O sigara bırakılacak!

3- Supplement:

N-asetil L-sistein (NAC) alın. Bu ajan klinikte “balgam söktürücü” olarak kullandığımız bir etken madde. Ama bilinmeyen bir etki de homosistein ile ilgili. Çünkü NAC kullanımı homosisteini taşıyan proteinlere bağlanır ve onların daha hızlı parçalanmasını sağlar. Tavsiye ettiğim doz günlük 300 mg.
Folat, B2,B12 ve B6 vitamini alın(aktiflenmiş formlarını tercih edelim). Homosisteini etkisiz hale getiren enzimler folat, B12 ve B6 vitamini kullanırlar. Dolayısıyla folat, B12 ve B6 vitaminlerinin eksikliği homosistein yüksekliği yapar
Taurin alın. Araştırmalar taurin kullanımının, metiyonin emilimini azalttığını gösteriyor. Dolayısıyla yemeklerden önce (özellikle protein olan öğünlerden önce) kullanılmalıdır. Tavsiye ettiğim günlük doz 500 mgdır.
Betain-kolin-L serin
Çinko